به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی بانوی کوثر، عدس از دانه‌های خوراکی است و به خانواده حبوبات تعلق دارد و معمولا به صورت دو بخش جدا درون یک پوسته قرار گرفته است. عدس یکی از قدیمی‌ترین منابع غذایی شناخته‌شده است که بیش از ۹۰۰۰ سال قدمت دارد.
از انواع عدس‌های محبوب و رایج می‌توان به عدس سیاه، قرمز، قهوه‌ای، ماش، دال عدس، عدس ماکاچیادو، عدس سبز فرانسوی و همین طور لوبیای چشم‌بلبلی و سویا که از تیره نخود هستند، اشاره کرد.
عدس حاوی اسید‌های آمینه‌ای مانند ایزولئوسین و لیزین است. عدس ریزمغذ‌هایی مانند انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی نیز دارد.
بهترین روش مصرف عدس، زمانی است که جوانه زده، زیرا در این زمان حاوی مقدار زیادی اسید‌های آمینه متیونین (methionine) و سیستئین (cysteine) است که برای تشکیل ماهیچه و قوای جسمانی بسیار مهم است. متیونین، اسید آمینه‌ای ضروری است که باید از طریق غذا وارد بدن شود، اما سیستئین، اسید آمینه‌ای غیرضروری است که طی فرایند سنتز در بدن تولید می‌شود. به اسید‌های آمینه‌ای که در بدن تولید نمی‌شوند و باید از خارج و با غذا خوردن به بدن وارد شوند، اسید آمینه‌های ضروری گفته می‌شود.

ارزش غذایی عدس‌
عدس سرشار از پلی‌کمیکال‌ها و فنول‌ها می‌باشد که هر دوی این مواد شیمیایی ارگانیک برای سلامت بدن بسیار مفید است. عدس سرشار از پروتئین است به طوریکه منابع پروتئینی عدس و گوشت با یکدیگر قابل قیاس است؛ گرچه بیشتر مردم معتقدند گوشت بهترین منبع پروتئین است. عدس تمام اسید‌های آمینه موجود در گوشت را ندارد با این حال، بسیار کم‌چرب‌تر از گوشت است.

برخی خواص عدس برای سلامت انسان
از همان دوران شروع کشاورزی، عدس کشت می‌شده و از آن زمان تاکنون به بخشی از رژیم غذایی‌مان تبدیل شده است. از فواید عدس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱. تولید ماهیچه و عضله سازی
اندام‌ها و ماهیچه‌های ما برای رشد و ترمیم به پروتئین نیاز دارد و عدس، به‌ویژه عدس جوانه‌زده، حاوی تمام اسید آمینه‌های ضروری است که بدن برای ساخت ماهیچه و عملکرد خوب بدن لازم دارد. به همین دلیل، عدس یکی از غذا‌های محبوب ورزشکاران به ویژه بدنسازان است.

۲. کنترل دیابت
از میان تمام گروه‌های مختلف غذایی، حبوبات بیش از همه، حاوی فیبر رژیمی است. عدس، مانند لوبیا و نخود، متعلق به خانواده حبوبات است. فیبر رژیمی این مواد غذایی، مانند عدس به کنترل سطح قند خون کمک می‌کند. همچنین فیبر رژیمی سرعت جذب غذا به‌وسیله خون را کند می‌کند و سطح قند خون را ثابت نگه می‌دارد.

۳. بهبود گوارش
ازآنجا که عدس حاوی فیبر رژیمی فراوانی است، اگر به‌طور مرتب مصرف شود، باعث بهبود وضعیت گوارش می‌شود. همچنین حرکت روده را راحت می‌کند و در نتیجه از یبوست می‌کاهد.

۴. سلامت قلب
عدس به‌دلیل اینکه حاوی مقدار ناچیزی چربی است، منبعی ایده‌آل از پروتئین است که می‌توان آن را بدون نگرانی از چربی‌های اضافی، مصرف و سلامت قلب را تأمین کرد. همچنین عدس حاوی منیزیم است که در بهبود ماهیچه‌های قلبی-عروقی مؤثر است و فشار خون را پایین می‌آورد.

۵. پیشگیری از تصلب شریان یا گرفتگی رگ‌ها
مصرف عدس، آنتی‌اکسیدان قابل توجهی برای بدن فراهم می‌کند و از احتمال بیماری تصلب شرایین یا سختاک سرخرگ‌ها می‌کاهد. همچنین این آنتی‌اکسیدان‌ها نقش مهمی در خنثی‌سازی رادیکال‌های آزاد دارند و از صدمات سلولی و ژنی که منجر به پیری می‌شود، پیشگیری می‌کند.

۶. پیشگیری از سرطان
لکتین (lectin) گیاهی، نوعی پروتئین گیاهی است که در خوراکی‌هایی مانند عدس، گندم، بادام زمینی، نخود و سویا یافت می‌شود، تأثیری عالی روی سلول‌های سرطانی دارد. در حقیقت لکتین با سمی کردن سلول‌های سرطانی، آن‌ها را وارد مرحله خزان‌یاخته‌ای می‌کند. خزان‌یاخته‌ای به‌گونه‌ای از مرگ سلولی می‌گویند که طی فرایند مرگ برنامه ریزی شده سلول صورت می‌گیرد. این ویژگی لکتین باعث می‌شود که به‌طور بالقوه، جلوی رشد سلول‌های سرطانی را بگیرد.

۷. سرشار از اسید فولیک
عدس غنی از ویتامین ب-کمپلکس، مانند فولات یا اسید فولیک است. مصرف اسید فولیک در زنان باردار، برای پیشگیری از تولد کودک ناقص، مفید است. بنابر بررسی‌های محققان، نبود اسید فولیک کافی اغلب باعث نقص در لوله عصبی جنین می‌شود. همچنین فولات موجود در عدس به تشکیل سلول‌های قرمز خون کمک می‌کند و نقش مهمی در حفظ مقدار هوموسیستئین بدن دارد. این ترکیب شیمیایی در برابر پرفشاری خون و صدمه به DNA که منجر به سرطان می‌شود.

۸. کاهش و کنترل وزن
مصرف مرتب عدس با افزایش احساس سیری، به کنترل وزن کمک می‌کند.

۹. سیستم عصبی سالم
وجود ویتامین‌ها و مواد معدنی برای عملکرد مغز به یک اندازه مهم است. بنابر تحقیق محققان، ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در عدس برای بهبود عملکرد مغز بسیار مفید است.

۱۰. سرشار از آهن و عالی برای کم‌خونی
عدس حاوی مقدار بسیار زیادی آهن است که برای تولید هموگلوبین کافی در بدن، ضروری است. با مصرف۲۰۰ گرم (یک فنجان) عدس در روز می‌توان ۳۶ درصد از آهن روزانه بدن را تأمین کرد. از اینرو برای جبران کم‌خونی ناشی از فقر آهن عالی است.

۱۱. بهبود فعالیت الکترولیتی
پتاسیم به‌عنوان یکی از مواد معدنی موجود در عدس برای فعالیت الکترولیتی بدن نسبت به سدیم، جایگزین بهتری است. بسیاری از بیماری‌ها به مقدار بسیار زیاد سدیم و البته پتاسیم کم در بدن مربوط هستند. پتاسیم، علاوه بر فعالیت به‌عنوان الکترولیت، برای عملکرد اندام‌هایی، چون قلب، مغز و کلیه نیز مفید است.

۱۲. بهبود سوخت و ساز
عدس منبع خوبی از انواع ویتامین‌ها، مانند ویتامین B۳ است که نقش مهمی در بهبود وضعیت دستگاه‌های گوارش و عصبی دارد. این ویتامین فواید دیگری از جمله کنترل کلسترول، کاهش خطر بیماری‌هایی مانند آلزایمر، آب مروارید، پوکی استخوان و دیابت نیز دارد.

عوارض جانبی عدس
با وجود اینکه عدس برای سلامت بدن مفید است و بهترین جایگزین برای گوشت قرمز، مرغ و ماهی محسوب می‌شود، اما زیاده‌روی در مصرف آن مضراتی هم دارد.
برخی از مواد غذایی خانواده عدس، مانند سویا، کره بادام زمینی و لوبیا‌های پخته و سرخ‌شده، حاوی مقدار فراوانی از ترکیبات اگزالات هستند. این ترکیبات باعث تولید سنگ کلیه می‌شود؛ بنابراین افرادی که به سنگ کلیه مبتلا هستند باید از مصرف حبوبات و عدس پرهیز کنند.
بدن هر فرد به طور متوسط، در برابر هرکیلوگرم وزن، به ۰.۸ گرم پروتئین نیاز دارد. مصرف پروتئین بیشتر، کلیه را به کار و فعالیت بیشتر وا می‌دارد تا بتواند پروتئین اضافی را از بدن خارج کند. این وضعیت در طولانی‌مدت به عملکرد کلیه صدمه می‌زند و فرد را به بیماری‌های کلیوی مبتلا می‌کند.

منبع:خبرگزاری صدا و سیما مرکز اصفهان

خبرنگار: بهرام محمدرضالو

انتهای پیام/